Henryk Tomaszewski

Henryk Tomaszewski

Jeden z największych artystów plakatu w dziejach tej dyscypliny sztuki. Wybitny grafik, ilustrator i pedagog, współtwórca polskiej szkoły plakatu. Siłą jego plakatów jest proste, inteligentne przełożenie na język obrazu treści i przesłania konkretnych wiadomości i informacji, motywów i wątków literackich, teatralnych, filmowych, plastycznych, muzycznych, społecznych. Artysta podkreśla, że "przez całe życie starał się odnaleźć znaki, które byłyby zrozumiałe dla wszystkich". Urodził się 10 czerwca 1914 roku w Warszawie. W 1934 roku ukończył Szkołę Przemysłu Graficznego jako rysownik litograf. W latach 1934-39 studiował malarstwo w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, dyplom w pracowni prof. Mieczysława Kotarbińskiego. Plakatem zajął się w 1936 roku. W tym samym roku zaczął współpracować z tygodnikiem satyrycznym "Szpilki". Lata okupacji spędził w Warszawie. W 1944 roku drukował rysunki w lubelskim tygodniku satyrycznym "Stańczyk". Od 1945 do 1950 roku mieszkał w Łodzi. Wznowił współpracę ze "Szpilkami". W 1950 roku powraca do Warszawy. Projektuje scenografię dla stołecznego Teatru "Syrena". Dwa lata później zostaje profesorem macierzystej uczelni, na której do 1985 roku prowadził pracownię plakatu. Wychował dziesiątki znanych dziś grafików, projektantów plakatów. Do jego pracowni przyjeżdżali na staże młodzi artyści z różnych zakątków świata. Zawsze zachęcał swoich studentów i stażystów do chodzenia własnymi drogami. Laureat licznych nagród i wyróżnień artystycznych na całym świecie. W 1948 roku na MIĘDZYNARODOWEJ WYSTAWIE PLAKATU FILMOWEGO w Wiedniu otrzymał pięć pierwszych nagród. Komentarze graficzne, rysunki satyryczne zamieszczał w "Przeglądzie Kulturalnym", "Literaturze", opracował graficznie wiele książek oraz wystaw. Wydał zbiór rysunków KSIĄŻKA ZAŻALEŃ (1961). Członek wielu międzynarodowych stowarzyszeń artystycznych, m.in. Alliance Graphique Internationale (AGI); w roku 1976 od Royal Society of Arts w Londynie otrzymał tytuł Honorowego Projektanta Królewskiego (Honorary Royal Desinger). Zmarł w Warszawie 11 września 2005. Henryk Tomaszewski, debiutując w drugiej połowie lat 30. ubiegłego wieku, wniósł do polskiego plakatu młodzieńczy wigor, swobodę w kształtowaniu obrazu, urozmaiconą fantazję. Posługiwał się warsztatem zbliżonym do malarskiego. W swoich pracach, zauważonych na WYSTAWIE ŚWIATOWEJ w Nowym Jorku (1939), zastosował barwną plamę, syntetyczny rysunek. Po II wojnie światowej wprowadził do swej sztuki prowokującą grę z wyobraźnią widza, wyrafinowaną poetykę, minimalizm formy. Poprzez znakomicie zaprojektowany znak graficzny, literę, symbol, metaforę wyraziście i celnie komentował teatralne i operowe spektakle, wystawy, filmy, koncerty, wydarzenia kulturalne. Tworzył lapidarne, wyrafinowane wypowiedzi plastyczne (plakaty, ilustracje, okładki), posługiwał się skrótem myślowym, wysublimowaną syntezą idei ujętą w znak graficzny lub malarski. Jego dzieła wyróżniają się prostotą, precyzją myślenia, niebywałym poczuciem humoru, swobodnym, lakonicznym rysunkiem. Podpatrując wymykające się uwadze przeciętnego obserwatora zjawiska życiowe, Henryk Tomaszewski ukazuje w nich głębsze i ogólniejsze prawdy. Poprzez aluzje i niedomówienia pobudza do twórczego odbioru dzieła. Wiele jego plakatów zaliczonych zostało do kanonu światowego plakatu. Są wśród nich m.in. plakaty teatralne: KRÓL EDYP (1961), HAMLET (1962), HADRIAN VII (1969), WITKACY (1972), DE LA MARIONNETTE (1978), AMADEUSZ (1981), HISTORIA (1983), MANEKINY (1985), EDWARD II (1986), filmowe: SYMFONIA PASTORALNA (1947), OBYWATEL KANE (1948), REWIZOR (1953), wystawowe: MOORE (1959), WZORNICTWO PRZEMYSŁOWE WIELKIEJ BRYTANII (1963), TERESA PĄGOWSKA (1986), HENRYK TOMASZEWSKI - LOVE (1991).