Abstrakcja w grafice i malarstwie

"Dzieło abstrakcyjne jest autonomiczną, odrębną rzeczywistością, zbudowaną z układów linii, form, barw lub brył. Tendencje do ujmowania rzeczywistości w formy abstrakcyjne były obecne w sztuce wielu środowisk i okresów, jednak dopiero w XX w. sztuka abstrakcyjna stała się jednym z najważniejszych nurtów artystycznych epoki. W sztuce abstrakcyjnej zarysowały się 2 podstawowe nurty: abstrakcja geometryczna, polegająca na operowaniu różnorodnymi formami geometrycznymi i abstrakcja organiczna, w której są stosowane formy nieregularne sugerujące kształty organiczne. Sztuka abstrakcyjna jest konsekwencją zapoczątkowanej w malarstwie europejskim 2. połowy XIX w. stopniowej rezygnacji z wątków tematycznych; proces ten, narastając od impresjonizmu do kubizmu, przygotował grunt dla sztuki abstrakcyjnej. W pełni świadome podjęcie problematyki abstrakcyjnej wiązało się z działalnością teoretyczną i artystyczną W. Kandinskiego, który w Monachium stworzył pierwsze prace abstrakcyjne (1910), a teoretyczne podstawy nowej sztuki abstrakcyjnej sformułował w wydanej 1912 pracy Über das Geistige in der Kunst — jednym z najważniejszych tekstów teoretycznych 1. ćwierci XX w. (...) 
W Polsce program sztuki abstrakcyjnej realizowały ugrupowania Blok, Praesens, a.r.; do głównych przedstawicieli sztuki abstrakcyjnej należeli: M. Szczuka, H. Berlewi, W. Strzemiński, H. Stażewski, K. Hiller, M. Jarema, J. Stern, rzeźbiarka K. Kobro. Po II wojnie światowej nastąpił niezwykle bujny rozkwit sztuki abstrakcyjnej, zwłaszcza w USA; charakterystyczne jest dążenie do integracji sztuk plastycznych; źródłem inspiracji oprócz twórczości tzw. prymitywów staje się sztuka dalekiego Wschodu (głównie kaligrafia); dominują odmiany abstrakcji niegeometrycznej, swobodna gra plam barwnych i form, nieograniczona inwencja twórcza i ekspresja"

PWN wydanie internetowe